Kuwait: Con thuyền ngọc trai Boom

Trước khi trở thành cường quốc dầu mỏ, đất nước Ả Rập Kuwait từng là một cường quốc hàng hải, đặc biệt nổi tiếng về thương mại ngọc trai. Lịch sử hiển hách đó ngày nay vẫn được lưu giữ thông qua biểu tượng quốc gia của đất nước này.

physical-location-map-of-kuwait-highlighted-country-entire-country.jpg
(maphill.com)

Kuwait nằm tại Tây Á, là một quốc gia thu nhập cao nhờ có trữ lượng dầu mỏ lớn thứ 6 thế giới. Trong thế giới Ả Rập, Kuwait thường được mệnh danh là ‘Hollywood Vùng Vịnh’ do tính phổ biến của các phim truyền hình dài tập và sân khấu. Cư dân đồ đá mới tại Kuwait nằm trong số các thương nhân hàng hải sớm nhất trên thế giới. Trong thế kỷ thứ 3 TCN, người Hy Lạp cổ thuộc địa hóa vịnh Kuwait dưới quyền Alexander Đại đế. Năm 224, Kuwait trở thành một phần của đế quốc Sassanid Ba Tư. Đến năm 1521, Kuwait nằm dưới quyền cai trị của người Bồ Đào Nha.

Trong thế kỷ 18, các thương nhân Iraq đến tị nạn tại Kuwait và góp phần vào việc phát triển hoạt động đóng thuyền và mậu dịch của Kuwait. Nhờ đó mà thương nghiệp hàng hải của Kuwait bùng nổ. Kuwait thịnh vượng và nhanh chóng trở thành trung tâm thương nghiệp chủ yếu đối với trung chuyển hàng hóa giữa Ấn Độ, Muscat của Oman, Baghdad của Iraq và bán đảo Ả Rập. Kuwait trở thành trung tâm ngành đóng thuyền trong khu vực vịnh Ba Tư. Vào cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19, thuyền đóng tại Kuwait chuyên chở hàng hóa giữa các cảng của Ấn Độ, Đông Phi và biển Đỏ. Thuyền của Kuwait nổi danh khắp Ấn Độ Dương.

maritime-23.jpg
Một chiếc thuyền tại Bảo tàng Hàng hải Kuwait ngày nay (pinterest.co.uk)

Từ năm 1946-1982, Kuwait trải qua một giai đoạn thịnh vượng nhờ dầu mỏ và mậu dịch tự do. Kuwait trở thành một lãnh thổ bảo hộ thuộc Anh từ năm 1899. Sau chiến tranh Kuwait–Najd năm 1919–1920, Ibn Saud áp đặt phong tỏa mậu dịch và thôn tính lãnh thổ Kuwait nhiều nhất có thể, kết quả là hơn một nửa lãnh thổ Kuwait bị mất. Năm 1961, Kuwait giành độc lập và kết thúc sự bảo hộ của Anh. Hiến pháp ban hành năm 1962 khiến Kuwait trở thành quốc gia dân chủ nhất trong khu vực.

Vào thập niên 1960 và 1970, Kuwait là quốc gia phát triển nhất trong khu vực. Thập niên 1980, Kuwait trải qua một giai đoạn bất ổn địa chính trị và khủng hoảng kinh tế sau khi thị trường chứng khoán sụp đổ. Năm 1990, Kuwait bị Iraq xâm lược đến năm 1991, sau khi lực lượng liên quân can thiệp. Sau đó, diễn ra các nỗ lực quy mô lớn nhằm khôi phục kinh tế và tái thiết cơ sở hạ tầng quốc gia.

kuwait-1
Đất nước Kuwait ngày nay (gulf-insider.com)

Biểu tượng quốc gia của Kuwait được thể hiện rõ trên quốc huy của đất nước, là một loại thuyền buồm (tiếng Ả Rập thuyền buồm là Dhow) truyền thống , gọi là Boom, tượng trưng cho truyền thống hàng hải rực rỡ của đất nước này.

Quốc huy Kuwait ngày nay (wikipedia.org)

Ngày nay, chiếc thuyền Dhow cũng được thể hiện trên quốc huy của Qatar:

Emblem_of_Qatar
Quốc huy Qatar (wikipedia.org)

1. Thuyền buồm Dhow

Dhow là tên gọi chung của một số loại thuyền buồm truyền thống của người Ả Rập, thường có một hoặc nhiều cột buồm gắn với buồm hình tứ giác gọi là satteen hoặc tam giác gọi là lateen, từng được sử dụng rất phổ biến tại vùng Biển Đỏ và Ấn Độ Dương. Thường có một thân dài và thon, Dhow là những con thuyền buôn được sử dụng để chở những hàng hóa nặng, như trái cây, nước ngọt hoặc hàng hóa, dọc theo vùng bờ biển Đông Ả Rập, vịnh Ba Tư, Đông Phi, Yemen và bờ biển Nam Á (Pakistan, Ấn Độ và Bangladesh). Những thuyền Dhow lớn có thể chở một thủy thủ đoàn khoảng 30 người, trong khi những chiếc nhỏ hơn chỉ chở được khoảng 12 người.

5-665x440.jpg
Một chiếc Dhow tại Oman có buồm satteen (omanairblog.net)

Nguồn gốc chính xác của những chiếc thuyền Dhow đã biến mất trong dòng chảy cuồn cuộn của lịch sử. Tuy nhiên đa số các học giả tin rằng chúng có nguồn gốc từ Ấn Độ vào khoảng những năm 600 TCN đến tận năm 600. Những người Yemen và Oman trong nhiều thế kỷ đã đến cảng Beypore, thuộc tiểu bang Kerala của Ấn Độ để mua những chiếc Dhow tốt nhất. Ở đây những chiếc thuyền Dhow được làm từ loại gỗ rất tốt trong những khu rừng bang Kerala, đồng thời có rất nhiều những loại dây thừng làm từ xơ dừa để kết nối các phần thân thuyền và những người thợ mộc lành nghề ở đây cũng rất giỏi trong việc đóng thuyền. Tại Yemen thì thành phố Al Hudaydah là trung tâm của việc đóng thuyền Dhow.

the_ship_of_arabian_dreams20150116054639_532_1.jpg
Tại Ấn Độ những con thuyền loại này được gọi là Uru (keralatourism.org)
dive-pearls-kuwait-800x800.jpg
Ngọc trai Kuwait (sandybeachtrips.com)

Thậm chí đến ngày nay, những chiếc thuyền Dhow dùng trong thương mại vẫn chỉ sử dụng một động cơ duy nhất là những cánh buồm truyền thống. Hàng hóa của chúng thường là những quả cọ, cá biển đến Đông Phi và gỗ cây ngập mặn đến những vùng đất vịnh Ba Tư. Họ thường theo gió mùa đi về hướng Nam vào mùa đông hoặc đầu xuân, và trở về Ả Rập vào cuối xuân hoặc đầu hè. Thương mại quốc tế là một trong các nguồn thu nhập chủ yếu của Kuwait trước khi phát hiện dầu mỏ, đặc biệt là buôn bán ngọc trai.

dhows-kuwait.jpg
Một loại thuyền Dhow chuyên dùng để bắt ngọc trai tại Kuwait (epicureandculture.com)

Để xác định phương hướng, các thủy thủ Dhow thường sử dụng kamal, một thiết bị quan sát xác định vĩ độ bằng cách tìm góc của sao Bắc cực trên đường chân trời.

kamal (1)
Cách thủy thủ Ả Rập sử dụng kamal (aliceinwords.org)

2. Thuyền buồm ngọc trai Boom

Có rất nhiều loại thuyền Dhow từng được chế tạo cả ở Ấn Độ và Ả Rập, nhưng loại Dhow được thể hiện trên quốc huy của Kuwait cụ thể được gọi là thuyền Boom, trong tiếng Ấn Độ gọi là Dhangi, là một loại Dhow nước sâu, cỡ vừa, có 2 cột buồm cùng buồm lateen hình tam giác, có đuôi thuyền thon gọn và cấu trúc tổng thể khá cân đối hơn so với các loại thuyền Dhow khác.

Sd2-baggala.JPG
Hình vẽ một chiếc thuyền Boom chuẩn mực (wikipedia.org)

Thuyền Boom của người Ả Rập thường có mũi thuyền rất cao và dài, đây là loại thuyền Dhow nổi tiếng nhất và được sử dụng nhiều nhất tại Kuwait trong quá khứ, đặc biệt là vào thế kỷ thứ 18. Những người châu Âu khi đến đây cũng bày tỏ lòng ngưỡng mộ của mình đến những tác phẩm này, và gọi Kuwait là ‘nơi chế tạo ra những chiếc thuyền gỗ tốt nhất khu vực.’

Thuyền Boom thay thế các loại thuyền baghlah và ghanjah to, nặng nề hơn và cũng khó điều khiển hơn. Chúng được chế tạo chủ yếu ở Ấn Độ, Kuwait và được sử dụng dọc bờ biển của bán đảo Ả Rập, Pakistan, Ấn Độ và Đông Phi. Ngày nay một vài chiếc thuyền Boom đã được biến thành thuyền máy sau khi được lắp động cơ để thay thế cho những cánh buồm truyền thống, đặc biệt là ở vùng vịnh Ba Tư. Tuy vậy, một con thuyền Boom với đầy đủ các chiếc buồm no gió vẫn được thể hiện trên quốc huy Kuwait ngày nay để nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của nó trong truyền thống và lịch sử đất nước Ả Rập này, nơi chúng từng được sử dụng để vận chuyển nước ngọt, ngọc trai, đá xây dựng và hàng hóa thương mại.

4623009717_93982657d3.jpg
(flickr.com)

3. Một số con thuyền Dhow nổi tiếng tại Kuwait

  • Fat’h al-Kareem là một trong những con thuyền Dhow lớn nhất và nổi tiếng nhất tại Kuwait, được đóng bởi Al-estad Abdullah bin Rashid vào năm 1913, nó là một con thuyền khổng lồ có thể chở được trọng lượng khoảng 375 tấn.
fat'h.gif
Đám đông đến hcứng kiến con thuyền Fat’h al-Kareem  hạ thủy vào năm 1913 (kuwaitboom.com)
  • Muhammedi là một trong những chiếc thuyền to nhất trong số những con thuyền Kuwait, được đóng tại Neibar, Ấn Độ vào năm 1917 bởi al-estad Humoud bin Hasan cho thương nhân Mohammed Rafee’a Marafi. Nó là một con thuyền đẹp khổng lồ, có mũi thấp, thân rộng và có thể chở được đến 550 tấn.
Thuyền Muhammedi 2 tại khách sạn Radison SAS, Kuwait (kuwaitboom.com)
  • Al-Muhalab là con thuyền được đóng bởi Al-estad Muhamed Al-Abdullah vào năm 1937 và được ông Thunayan Al-Ghanim sở hữu, chở được 225 tấn, mũi thuyền có hình dạng nhọn để rẽ sóng lướt đi nhanh hơn. Đây dường như là con thuyền cuối cùng còn sót lại trong Bảo tàng Quốc gia Kuwait, đã bị quân đội Iraq thiêu rụi trong cuộc xâm lược Kuwait.
5a6e0446-6f21-4ce0-98d2-d17b0c82a363.JPG
Thuyền Al-Muhalab (kuna.net.kw)

Trong năm 1943, con thuyền Al-Wasmi rời Kuwait để đến Bombay, Ấn Độ, mang theo 44 thủy thủ đoàn và thuyền trưởng Belal Al-Saqer trong một chuyến đi buôn. Không may thay, trên đường trở về, cả đoàn gặp một cơn bão lớn và hoàn toàn bị đắm giữa biển khơi mênh mông và chỉ có 13 thủy thủ còn sống sót. Cả thuyền trưởng Belal Al-Saqer cũng không thể trở về. Vì thế năm này tại Kuwait được gọi là Năm đắm tàu (Sent Al-ttab’an).

Sự thông dụng và nổi tiếng của ngành đóng thuyền gỗ tiếp tục phát triển tại Kuwait cho đến những năm 1920, khi nó bắt đầu suy giảm dần do một số các yếu tố địa chính trị và kinh tế. Cụ thể là cuộc đại khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã làm tổn hại nghiêm trọng đến kinh tế Kuwait. Hơn nữa, các thương nhân Kuwait hầu hết là thương nhân trung gian, do đó, kinh tế Kuwait chịu tổn thất lớn khi châu Âu suy giảm nhu cầu đối với hàng hóa từ Ấn Độ và châu Phi. Ngành ngọc trai của Kuwait cũng sụp đổ do khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Việc Nhật Bản phát minh ngọc trai nuôi cấy cũng góp phần khiến ngành ngọc trai của Kuwait sụp đổ

Sau Thế chiến II và sự phát hiện mỏ dầu lớn ở Kuwait vào năm 1950, trong thời đại công nghiệp hóa và hiện đại hóa, ngành đóng thuyền gỗ tiếp tục phai nhòa dần và đánh mất vai trò chủ lực của mình. Ngày nay, một vài con thuyền gỗ vẫn còn hiện diện giữa vùng biển Kuwait giàu có và hiện đại như một ký ức xưa cũ về di sảntruyền thống của Kuwait.

Al Ghazeer Day.jpg
Hình ảnh tượng trưng cho quá khứ hàng hải huy hoàng của Kuwait (kuwaiti-word-a-day.blogspot.com)

Nguồn:

https://vi.wikipedia.org/wiki/Kuwait

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Dhow

https://en.wikipedia.org/wiki/Boom_(ship)

http://www.kuwaitboom.com/history/eng_ver/eng_main.htm

http://news.kuwaittimes.net/website/building-wooden-ships-a-traditional-kuwaiti-craft/

 

 

Bình luận về bài viết này